Pionki - www.sicienko.pl

Sołectwo i jego położenie

W skład Sołectwa wchodzi:
Murucin
Słupowo

Część Sołectwa położona przy ujściu Strugi Wierzchucińskiej do Jeziora Słupowskiego zwie się Prosperowem.

Od północy i północnego wschodu sąsiaduje z Sołectwem Łukowiec, od wschodu, na niewielkim odcinku, graniczy również z Sołectwem Wierzchucinek, od południowego wschodu z Sołectwem Trzemiętowo, od południa poprzez Jezioro Słupowskie z Sołectwem Gliszcz, od zachodu stanowi granicę gminy Sicienko z gminą Mrocza.

Teren Sołectwa położony jest na ok. 110 – 112 m n.p.m. Najwyższy punkt o rzędnej 117 m n.p.m. znajduje się w niewielkiej odległości na północ od Słupowa.

Powierzchnia – 954 ha

Sołtysami Murucina od 1974 r. kolejno byli: Józef Barczyński, Krzysztof Sztejka. Od 2003 r. sołtysem jest Marek Lesicki.

Infrastruktura techniczna i zagospodarowanie przestrzenne

• Połączenia drogowe:

drogą asfaltową do Łukowca – 1 km
drogą asfaltową do Wierzchucinka – 5 km
drogą asfaltową (w obrębie gminy Sicienko) i dalej drogą polną do Drzewianowa – 3 km
drogą asfaltową do centrum Bydgoszczy – 26 km
drogą asfaltową do Sicienka – 13 km

• Elektryfikacja: Słupowo - 1938 r., Murucin - 1960 r.

• Sieć wodociągowa: Słupowo –1994 r., Murucin – 1997 r.

Sieć wodociągowa zasilana jest ze stacji uzdatniania wody w Trzemiętowie.

• Kanalizacja

W Sołectwie nie ma kanalizacji. Ścieki gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych okresowo opróżnianych.

• Telefonizacja: TP S.A. ok. 1991 r.  RST El – Net w 1997 r.

• Zagospodarowanie przestrzenne

Sołectwo ma charakter rolniczy. Urodzie pól dodaje pofałdowany przez lodowiec krajobraz.

Coraz częściej w ostatnich latach wydzielane są działki rolne, które uzyskują warunki zabudowy. Zdecydowana większość wydawanych decyzji dotyczy zabudowy mieszkaniowej.

Obecnie wpływ na kształtowanie się struktury przestrzennej Sołectwa mają miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz wydawane warunki zabudowy głownie dla budynków mieszkalnych.

Miejscowość jest objęta ustaleniami następujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego:

1. m.p.z.p. uchwalony Uchwałą nr XXXI/196/97 Rady Gminy Sicienko z dnia 22 stycznia 1997 roku w sprawie zmian w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego gminy Sicienko
2. m.p.z.p. uchwalony Uchwałą nr XX/170/2000 Rady Gminy Sicienko z dnia 15 listopada 2000 roku w sprawie zmian miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Sicienko.

Ludność

Obiekty i miejsca

W miejscowości Słupowo zachował się zespół dworski. W jego skład wchodzi murowany dwór z 2 połowy XIX w. Jest to budowla niejednorodna pod względem stylowym. Dominują elementy późnoklasycystyczne korpusu głównego i skrzydła zachodniego – Sali balowej. Korpus główny powstał na zrębie starszego obiektu, o czym świadczą zachowane piwnice z XVIII w. Poza tym do dworu należała gorzelnia (nadal czynna) z końca XIX w. oraz park krajobrazowy z 2 połowy XIX w. Właścicielem kompleksu jest Fundacja KUL im. Anieli hrabiny Potulickiej.

Na terenie Sołectwa znajdują się Rodzinne Ogrody Działkowe „Skarpa” i „Pod Klonami”. W Słupowie do 1993 r. istniała jednostka OSP.

W Murucinie działa Świetlica Wiejska otwarta w 1985 r. Niegdyś w budynku tym mieściła się także szkoła, a właściwie punkt filialny szkoły w Trzemiętowie. W 1997 r. z powodu małej liczby uczniów została ona zamknięta.

Dziś Sołectwo znajduje się w obwodzie Szkoły Podstawowej im. J. Brzechwy w Trzemiętowie.

Przy szosie Bydgoszcz – Mrocza znajduje się płyta z tablicą wykonana w 1986 r. przez Gminny Komitet Walki i Męczeństwa upamiętniająca indywidualną mogiłę kawalerzysty Józefa Palacza z jednostki wojskowej w Byszewie. Żołnierz ten poległ na polach przy miejscowości Słupowo we wrześniu 1939 r.

Przyroda

W skład położonego Słupowie zespołu dworskiego wchodzi park krajobrazowy z 2 połowy XIX w. będący pod ochroną Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody. Park w pełni na tę ochronę zasługuje. Spotkać tu można doprawdy rzadko spotykaną konfigurację aż 34 gatunków drzew.

Dzięki opracowanej przez Martę Orlińską „Analizie dendrochronologicznej parku w Słupowie” zyskaliśmy wiedzę o tym miejscu. Rośnie tu 799 drzew. Najbardziej sędziwe drzewa przekroczyły już wiek 120 lat. Najliczniejszą rodziną osiadła tutaj lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.). Najbardziej imponujący okaz spośród 118 drzew tego gatunku, osiągnął pierśnicę –407 cm. Niewiele mniej  jest Jesiona wyniosłego (Fraxinus excelsior L.) – 98 sztuk, a największy z nich rozrósł się do 279 cm obwodu w pierśnicy. Gatunek Wierzba biała (Salix alba L.) reprezentowany jest w tym parku przez 82 sztuki. Najstarsza liczy ponad 70 lat i osiągnęła rozmiar 420 w pierśnicy. Dużo jest Wiązu szypułkowego, Klonu pospolitego i Grochodrzewu białego. Godne uwagi są Dęby szypułkowe oraz Głogi jednoszyjkowe. Wiele tu innych gatunków drzew.

Przez teren Sołectwa przypływa kilka cieków wodnych. Najciekawszym jest Struga Wierzchucińska. Tuż po przejściu lodowca, ok. 14,5 tysiąca lat temu, Struga była przeogromną topielą. Dziś to mały strumyk, który niestrudzenie zasila wody Jeziora Słupowskiego i pozostałych jezior rynny byszewskiej, Zalewu Koronowskiego i rzeki Brdy.

Jej początek znajduje się w okolicach Łąska Małego na wysokości ok. 125 m n.p.m. Później od wschodu omija płaskowyż, na którym leży Wierzchucin Królewski. Łączy Jezioro Morzycha I (z lustrem wody na wysokości 110,7 m n.p.m. z Jeziorem Morzycha II o rzędnej wysokości wody 110,4 m n.p.m. Następnie przez bagno nieopodal miejscowości Krąpiewo kieruje się na tereny Łukowca. Tutaj przeciska się między wzgórzami o rzędnych wysokości 124,3 i 125,2 m n.p.m., by pod drogą „prysnąć” w kierunku Słupowa. Na krótko kryje się w rurociągu, by rozlać się po malowniczej dolinie. Po czym forsuje przepust pod torowiskiem byłej kolei wąskotorowej i drogą. Przepust wzniesiony został w ok. 1895 r. z palonej cegły. Jest to imponująca budowla. Jego wysokość to 2,30 m, szerokość  - 2,10 m, a długość – 34 m. Grzbiet przepustu znajduje się około 5 m poniżej poziomu jezdni. W tym miejscu struga wygląda tak, że nie można mieć wątpliwości co do słuszności nadanej jej nazwy, stąd kieruje swe wody do Jeziora Słupowskiego.

Jezioro Słupowskie jest jeziorem przepływowym stanowiącym ciąg Rynny Jezior Byszewskich. Rozciąga się na długości 4505 m i szerokości 460 m, a maksymalnie nawet 500 m, osiągając powierzchnię 119,9 ha. Jego maksymalna głębokość to 34,4 m, poziom lustra wody znajduje się na wysokości 96,5 m n.p.m. Akwen, pod względem podatności na degradację, zalicza się do II klasy, jego wody natomiast należą do III klasy czystości. To jedno z większych jezior województwa kujawsko – pomorskiego.

Przez teren Sołectwa przepływa także struga Pytlica, która stanowi lewy dopływ rzeki Krówki. Struga o długości  ok. 8 km wypływa spod  Mierucina w gminie Sośno i Popielewa w gminie Koronowo, płynie dalej przez Łukowiec, Murucin. Do Krówki wpływa w okolicach Drzewianowa w gminie Mrocza.  

Z kart historii

Na terenie Słupowa odnaleziono ślady osadnictwa kultury przeworskiej (przełom III i II w p.n.e. – poł. V w n.e.).

W 1310 r. Wincenty ze Słupowa (pochodzący z wielkopolskiego rodu Nałęczów, brat wojewody nakielskiego Niemierzy i bliski krewny Dobrogosta, wojewody poznańskiego) za 58 grzywien toruńskich sprzedał Słupowo – swoją ojcowiznę klasztorowi byszewskiemu. Transakcję zatwierdził 25 sierpnia 1310 r. wojewoda poznańskie. 1325 Władysław Łokietek wymienił Słupowo między posiadłościami klasztoru. Jednak już w 1368 r. król nie wspomniał o nim w dokumentach o stanie posiadania klasztoru i stało się wsią rycerską. Słupowo nie miało bezpośredniego połączenia z innymi osadami cysterskimi i być może w tym należy dopatrywać się rychłej jego utraty przez zakon.

W źródłach historycznych można znaleźć informację, że w Słupowie w 1578 r. podatki wybierano z 15 łanów osiadłych, od 6 bezrolnych zagrodników, 2 komorników. W 1618 r. wieś miała 15 łanów; zamieszkiwało w niej 3 zagrodników. Obciążenia fiskalne określono na 15 fl 12 gr. Ok. 1710 r. podymne pobierano z 2 dymów

U schyłku XVIII w. wieś Słupowo była w posiadaniu rodziny Łochockich (bądź Lachockich). Akta wizytacji kościołów i kaplic Archidiakonatu Kamieńskiego z lat 1766-1767 wykazały, że na terenie Słupowa znajdowały się prywatna kaplica (oratorium) w pałacu Wojciecha Łochockiego, kasztelana dobrzyńskiego. W ołtarzu kaplicy mieścił się obraz Matki Boskiej z napisem: „B. V. Mariae ad Nives gratiosa et miraculis dara”.

W Murucinie (z niem. Moritzfelde) stało pod koniec XIX w. 39 domów z 266 mieszkańcami, z których 153 było ewangelikami, 108 katolikami, 5 wyznania żydowskiego. 37 z nich to analfabeci. Najbliższa poczta znajdowała się w Tuszkowie, a stacja kolejowa w Nakle nad Notecią.

Słupowo (urzędowo Slupowo) należało pod k. XIX w. do parafii Mrocza (dawniej Drzewianowo). Najbliższa poczta znajdowała się w Tuszkowie oraz w Nakle nad Notecią. Słupowo wraz z Prosperowem tworzyło okręg dworski, na terenie którego znajdowało się 12 domów, które zamieszkiwało 216 osób (90 katolików, 126 protestantów). Okręg zajmował 663 ha ziemi, z czego 493 ha to grunty rolne, 25 ha – łąki. Funkcjonowała tu gorzelnia.

Do chwili wkroczenia Rosjan do Słupowa właścicielem wsi była rodzina Falkenthal. W skład majątku wchodziła gorzelnia i mleczarnia. Właściciele hodowali także bydło biało-czarne rasy nizinnej oraz konie rasowe. Przez krótki czas w majątku stacjonowało dowództwo niemieckie, następnie do lata 1945 r. wojsko rosyjskie. Po wojnie dobra te przejęło państwo w zasób Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Od 1992 r. gospodarstwo należy do Fundacji KUL im. Anieli hr. Potulickiej.

W 1935 r. Murucin wraz z Słupowem i Prosperowem wchodził w skład gminy Wierzchucin Królewski. Po reformie administracji i samorządu w 1954 r. m. in. Murucin ze Słupowem tworzył gromadę Łukowiec. Jednak już 7 lat później obie miejscowości powracają w obręb granic gromady Wierzchucin Królewski. Dnia 6 grudnia 1972 r. uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy utworzono gminę Sicienko, która powstała z gromady Sicienko oraz 3 nowo przyłączonych sołectw, między innymi Murucina z Słupowem.

W 2000 r. mieszkaniec Murucina Marian Wawerka znalazł w swoim ogródku coś, co okazało się być skrzyniowym grobem ciałopalnym z popielnicą z umieszczonym znakiem tarczy z około 550 – 400 lat p.n.e.

Związek administracyjny z gminą Sicienko

W 1935 r. Murucin wraz z Słupowem i Prosperowem wchodził w skład gminy Wierzchucin Królewski. Po reformie administracji i samorządu w 1954 r. m. in. Murucin i Słupowo tworzyły gromadę Łukowiec. Jednak już 7 lat później obie miejscowości powróciły w obręb granic gromady Wierzchucin Królewski. Od 6 grudnia 1972 r., kiedy uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy utworzono gminę Sicienko, w jej skład wszedł Murucin i Słupowo tworząc jedno Sołectwo.