Szlak Umocnień Przedmościa Bydgoskiego

Szlak nr KP-4032c
Długość: 15,6 km
Kolor: czerwony

Przez tereny gminy Sicienko biegnie linia umocnień Przedmościa Bydgoskiego, wzdłuż której wyznaczono szlak turystyczny oznaczony kolorem czerwonym. Trasa wiedzie turystę po linii schronów wybudowanych latem 1939 roku. Do wybuchu wojny ukończono tu 17 żelbetowych schronów bojowych, zgrupowanych w dwóch silnych „ryglach obronnych”, kontrolujących głównie utwardzone drogi prowadzące do Bydgoszczy. Pierwszy rygiel wzniesiono w Kruszynie, drugi na południe od majątku Osówiec. Kompleks wznosiły jednostki bydgoskiego garnizonu: 61 i 62 Pułk Piechoty, 15 Pułk Artylerii Lądowej i Batalion Obrony Narodowej Bydgoszczy.

Zadaniem rygla w Kruszynie było zamknięcie niezmiernie ważnej drogi Nakło – Bydgoszcz. W skład rygla, którego centrum stanowiło zalesione wzgórze, wchodziło 9 żelbetowych schronów bojowych. Wszystkie te obiekty, powtarzalne, wznoszono według gotowych, standardowych planów. Cztery schrony to tradytory dwustronne uzbrojone w dwa ciężkie karabiny maszynowe, cztery to tradytory jednostronne wyposażone w jeden ciężki karabin maszynowy (ckm), ostatni, to nieuzbrojony schron obserwacyjny. Oprócz obiektów żelbetowych, w głębi lasu porastającego wzgórze wzniesiono kilka schronów drewniano-ziemnych. Całość fortyfikacji uzupełniały stanowiska broni maszynowej, artylerii pułkowej, artylerii przeciwpancernej oraz moździerzy, połączone rozbudowaną siecią rowów dobiegowych i okopów urzutowanych w dwie linie.

Działania wojenne prowadzono tu w pierwszych dniach września 1939 r. W nocy z 3 na 4 września Wojsko Polskie opuściło rejon Przedmościa przenosząc się na linię obrony na południe od Bydgoszczy, w rejon Piecek i Brzozy.

Skansen „Przedmoście Bydgoskie” znajdujący się na szlaku eksponuje fragment polskiej linii obronnej z 1939 r. Obejmuje on żelbetowy schron obserwacyjny oraz kilkadziesiąt metrów okopu ze stanowiskami strzeleckimi. Centralnym punktem skansenu jest wspomniany schron obserwacyjny, którego zadaniem było umożliwienie bezpiecznej obserwacji przedpola przez trzy szczeliny obserwacyjne o wysokości 20 cm. Jest to monolityczny, żelbetowy obiekt na planie zbliżonym do prostokąta. Ściana czołowa w kształcie klina, narożniki zaokrąglone. Ściana czołowa i obie boczne mają grubość 1 m, tylne 0,4 m, strop 0,8 m. Wewnątrz znajduje się jedna izba o powierzchni 2,7 m². Na wyposażeniu schronu znajdował się niewielki stolik i taboret, istniała ponadto możliwość zainstalowania żelaznego piecyka, którego czerpnia powietrza i rura kominowa wyprowadzone były okrągłymi otworami w tylnej ścianie.