Pionki - www.sicienko.pl

Sołectwo i jego położenie

Sołectwo to jedna miejscowość – Nowaczkowo.

Wieś położona jest w północno - wschodniej części gminy, nieopodal drogi łączącej Bydgoszcz z Mroczą. Sołectwo od północy graniczy z Sołectwem Wierzchucice, jego wschodnim skrajem biegnie granica gminy Sicienko z gminą Mrocza. Od południa Sołectwo graniczy z Sołectwem Wojnowo, a od zachodu z Sołectwem Trzemiętowo.

Sołectwo jest położone średnio na 107 m n.p.m. Najwyższy punkt znajduje się na wysokości 117 m n.p.m., tuż przy granicy tej wsi z Witoldowem.

Nowaczkowo jest jednym z najmniejszych Sołectw gminy Sicienko. Mniejszą powierzchnię zajmuje tylko Sołectwo Zawada - Ugoda. 

Powierzchnia - 218 ha.

Sołtysami od końca lat 50-tych kolejno byli: Szczepan Wyrwas, Aleksander Wach, Wacław Kanabaja, Dariusz Kanabaja. Obecnie funkcję tę pełni Batłomiej Michałek.

Infrastruktura techniczna i zagospodarowanie przestrzenne

• Połączenia drogowe:

drogą asfaltową do Wojnowa – 4 km
drogą asfaltową do centrum Bydgoszczy – 21 km
drogą asfaltową do Sicienka – 5 km
drogą polną do Wierzchucinka – 3 km
drogą polną do Chmielewa – 1 km
drogą polną do Trzemiętówka – 2 km
drogą polną do Gogolinka – 3 km
drogą polną do Witoldowa – 3 km

Przez teren Sołectwa przebiegają drogi gminne. Przez całą wieś prowadzi gminna droga asfaltowa, przy której skoncentrowana jest główna zabudowa wsi. Łączy się ona z drogą powiatową Prosperowo – Wojnowo.

Malownicze drogi polne wiodą do Trzemiętówka, Wierzchucinka, Gogolinka, Wojnowa czy Witoldowa.

• Elektryfikacja: 1961 r.

• Sieć wodociągowa: 1992 r.

Sieć wodociągowa zaopatrywana może być w wodę z gminnej stacji uzdatniania wody w Trzemiętowie lub w Sicienku.

• Kanalizacja

Sołectwo nie posiada kanalizacji sanitarnej. Ścieki gromadzone są w bezodpływowych zbiornikach okresowo opróżnianych, czy też przydomowych oczyszczalniach ścieków.

• Telefonizacja: ok. 1991 r. - 11 osób; RST El – Net w 1998 r.

• Zagospodarowanie przestrzenne

W Sołectwie Nowaczkowo przeważają użytki rolne, które stanowią ponad 200 ha. Bez wątpienia więc Sołectwo ma rolniczy charakter, a pola uprawne wpisują się w krajobraz wsi. Pomimo tego, wpływ na kształtowanie się jego struktury przestrzennej mają także miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz wydawane warunki zabudowy głównie dla budynków mieszkalnych. 

Część miejscowości jest objęta ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uchwalonego Uchwałą nr XXXI/196/97 Rady Gminy Sicienko z dnia 22 stycznia 1997 roku w sprawie zmian w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego gminy Sicienko.

Dla terenów, gdzie możliwa jest zabudowa, a które nie są objęte miejscowymi planami, wydawane są decyzje o warunkach zabudowy.

Ludność

Obiekty i miejsca

W centrum Nowaczkowa stoi charakterystyczny budynek byłej tzw. pastorówki, w którym mieściła się dawniej szkoła. Obecnie niewielka część budynku pełni rolę Świetlicy Wiejskiej, pozostała jest własnością prywatną. Szkołę zamknięto około 1978 r.. Początkowo nauka odbywała się trybie  5 klasowym, następnie 4. Ostatecznie dzieci kończyły w niej edukację w 3 klasie. Kierownikiem szkoły przez wiele lat był tragicznie zmarły w 1967 r. Łukasz Szewczuk. Natomiast ostatnim, zamykającym szkołę, Franciszek Kroczak. Dziś Nowaczkowo przypisane jest do obwodu Szkoły Podstawowej im. Anieli hr. Potulickiej w Wojnowie.

Od 2010 roku dzieci cieszyć mogą się placem zabaw.

Nieopodal Świetlicy , w środku wsi znajduje się uroczo położone boisko sportowe. To tu w 2005 roku, z inicjatywy Wójta Gminy, zainaugurowany został cykl corocznych Turniejów Sołectw. Zawodnicy startowali w wielu konkurencjach drużynowych i indywidualnych. Skupienie przyciągały rozgrywki siatkówki sąsiedzko-rodzinnej. Ciekawą konkurencją okazało się strzelanie z łuku, wspinaczka na słup, czy jazda zręcznościowa na rowerze. Największy doping zyskała jednak najbardziej widowiskowa konkurencja tzw. Powrót żniwiarza.  Pośród dwunastu Sołectw uczestniczących w Turnieju pierwsze miejsce zdobyła drużyna gospodarzy. Turniej Sołectw do dziś cieszy się zainteresowaniem mieszkańców, a reprezentacja Nowaczkowa uczestniczy w nim corocznie nie ustępując pola rywalom.

Po raz wtóry zorganizowano tu w 2015 r. jubileuszowy, bo X Turniej Sołectw. Zawodnicy rywalizowali w 4 konkurencjach drużynowych i 13 indywidualnych. Pojawiła się zupełnie nowa konkurencja pn. „obsługa machiny oblężniczej”, która okazała się bardzo widowiskowa

W ostatecznej klasyfikacji pierwsze miejsce, po raz czwarty z rzędu, zajęła drużyna Sołectwa Dąbrówka Nowa, gospodarze tym razem uplasowali się na drugiej pozycji wyprzedzając drużynę Sołectwa Sicienko.

Przy boisku na naturalnej trawiastej murawy w 2017 roku oddano do użytku wielofunkcyjne boisko, na którym nawierzchnia boiska została wykonana z trawy syntetycznej. Można na mi zagrać partię tenisa ziemnego, rozegrać mecz piłki siatkowej, czy koszyków. Można zmierzyć się w meczu  mini piłki nożnej.

Pomiędzy świetlicą i boiskiem usytuowany jest teren rekreacyjny z drewnianą wiatą, stołem biesiadnym i ławami oraz miejscem na ognisko.

Obiektem małej architektury i kultu religijnego jest przydrożna kapliczka z figurą Matki Boskiej.

Wydarzenia II wojny światowej i prowadzone tu działania obronne upamiętnia postawiony w 2008 r. na terenie byłego cmentarza ewangelickiego, w  miejscu starego pomnika, kamień pamiątkowy z tablicą opatrzoną napisem: „Mogiła nieznanego żołnierza Wojska Polskiego poległego w obronie ojczyzny w 1939 r.”

Do 1973 r. działała w Nowaczkowie jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Przyroda

Miejscowość Nowaczkowo to bardzo malowniczo położona wieś. Jest to ekologicznie czysty obszar. Choć na terenie miejscowości nie ma pomników przyrody, lasów czy złóż kopalin, to zadrzewione śródpolne ścieżki i drogi kształtują jej spokojny pejzaż. Osobliwością Nowaczkowa były aleje drzew wiśni pospolitej ciągnące się wzdłuż licznych tutaj dróg polnych. Jeszcze pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku zbierano plony tego owocu. Tereny Sołectwa sprzyjają rowerowym wyprawom. Prowadzona przez część gospodarstw uprawa drzew iglastych sprawiła, że w tych zagajnikach schronienie znajdują dzikie zwierzęta.

Z kart historii

Fot. dzieci ze szkoły w Nowaczkowie

Na terenie Sołectwa zachowały się ślady osadnictwa wczesnośredniowiecznego (V – X w.).

Przed II wojną światową dominowała tu mniejszość niemiecka.

We wrześniu 1939 r. na polach wsi Nowaczkowo toczyły się zacięte walki Wojska Polskiego z najeźdźcą hitlerowskim. Poległo wówczas wielu polskich żołnierzy. Jednego z nich pochowano na ówczesnym cmentarzu ewangelickim. W miejscu tym stoi obecnie pomnik z napisem: „Mogiła nieznanego żołnierza WP poległego w obronie ojczyzny w 1939 r.”.

W domu nr 1 w 1979 roku przez kilka miesięcy przebywał Ryszard Milczewski-Bruno. Ten wybitny poeta, obecnie razem z Edwardem Stachurą uznawany za postać kultową, właśnie tutaj dopracował swój ostatni zbiór Pt. :Gwizdy w obecność”. Uznanie przyniosły mu tomy poezji „Poboki” i „Podwójna należność”, a sławy i rozgłosu dodał Marek Grechuta, który na nagranej w 1973 r. płycie „Droga za widnokres” śpiewał jego piękny wiersz – piosenkę Pt. „Gdzieś u nas”. Ryszard Milczewski-Bruno zmarł tragicznie w maju 1979 r. Wydawnictwo „Czytelnik” w 1989 r. opublikowało dzieła zebrane tego autora Pt. „Poezja, proza, listy”. W ostatniej części tej publikacji prezentowane są listy pochodzące m.in. z Nowaczkowa.

Osobliwością Nowaczkowa były aleje drzew wiśni pospolitej ciągnące się wzdłuż licznych tutaj dróg polnych. Jeszcze pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku zbierano plony tego owocu. W mniejszych i większych partiach, furmankami (podobnie jak drób, jaja i szeroki asortyment nabiału) wyśmienite wiśnie trafiały na targowiska w Bydgoszczy. Oczywiście zbieranie wiśni było ubocznym zajęciem rolników. Rozwój rolnictwa towarowego, czasochłonność transportu konnego, pojawienie się profesjonalnych upraw nowych odmian wiśni w innych miejscowościach regiony, a przede wszystkim zmiana orientacji w sposobie gromadzenia zapasów i modelu zaopatrzenia ludności miejskiej spowodowało zniknięcie wiśni z pejzażu tej wsi.

Związek administracyjny z gminą Sicienko

W latach trzydziestych XX w. Nowaczkowo należało do gminy Wtelno. W 1954 r. w ramach reformy administracji i samorządu utworzona została gromada Wierzchucinek, w skład której weszło m.in. Nowaczkowo. W 1959 r. gromada straciła samodzielność i wszystkie jej obszary, w tym również Nowaczkowo, dołączyły do gromady Sicienko. Od tego czasu Sołectwo Nowaczkowo pozostało już związane z Sicienkiem.